De coronacrisis heeft Film Fest Gent duidelijk niet klein gekregen, getuige het kwalitatieve, gevarieerde en avontuurlijke programma dat voorligt, en gebaseerd is op scherpe keuzes. Het bevat onder meer een revelerende focus op de Duitse cinema en besteedt blijvende aandacht aan kortfilms en aan de genderproblematiek. Dit jaar introduceert het filmfestival een gloednieuwe sectie onder de noemer 'Official Selection: Masters & New Voices' met zowel films van grote filmauteurs als van verfrissende, nieuwe stemmen. Onder de internationale gasten rekenen we dit jaar Viggo Mortensen en Maïwenn. Ook Brusselaar Jérémie Renier tekent present. Daarnaast brengt Film Fest Gent een hulde aan de recent overleden Robbe De Hert, met de vertoning van zijn Dood van een Sandwichman en De Bom.

De geconsolideerde solidariteit met andere festivals zoals MOOOV, Courtisane, Art Cinema OFFoff - die door de coronacrisis hun edities moesten staken - maakt het aanbod diverser dan ooit. Alle genres komen daarbij aan bod maar de documentaire heeft toch een streepje voor. Er is voor het eerst sinds lang een documentaire in de internationale competitie - Petite fille van de Franse regisseur Sébastien Lifshitz - en naast de boeiende muziekdocumentaires leggen twee meesterlijke documentaires de verkrampte genderverhoudingen in de filmwereld bloot: filmhistoricus Mark Cousins, al eerder in Gent, zet in Women Make Film, veertien uur lang vrouwelijk filmtalent in de schijnwerpers en Pamela B. Green vertelt in Be Natural hoe de pioniersrol van Alice Guy-Blaché in de plooien van de geschiedenis verdween. Alice Guy woonde de allereerste filmvoorstelling bij van de gebroeders Lumière en was in diverse functies betrokken bij een duizendtal korte filmproducties, maar verdween daarna op mysterieuze wijze uit de filmgeschiedenisboeken.

Filmgrondstof

Van een aanvankelijk gevreesd tekort aan ‘filmgrondstof’ blijkt uiteindelijk geen sprake. Naast de Gouden Beer uit Berlijn, There is no Evil van Mohammad Rasoulof, vertoont Film Fest Gent straks het rechtstreeks uit Venetië komende en met de Gouden Leeuw bekroonde Nomadland van Chloé Zhao, Ghosts van Azra Deniz Okyay, I Am Greta van Nathan Grossman. Gagarine van Fanny Liatard & Jérémy Trouilh is het vlaggenschip onder de op Film Fest Gent vertoonde films die een kwaliteitslabel Cannes 2020 meekregen.
Ook het aantal films - ongeveer 110 lange, een dertigtal korte, plus twee televisieseries - verschilt amper met vorige edities. Ze werden door programmadirecteur Wim De Witte en zijn team gekozen uit de ruim 1.000 ingezonden screeners en de honderdvijftig fysiek of digitaal geziene festivalfilms uit Berlijn, Cannes, Karlovy Vary, Locarno, Toronto, Venetië en andere.
Naast het fysieke festival is er voor het eerst een digitaal platform waarop mensen tijdens de festivalperiode een grote selectie aan festivalfilms zullen kunnen bekijken.

Internationale jury

De internationale jury wordt dit jaar voorgezeten door Brussels filmmaker Fabrice du Welz (Adoration). De jury wordt vervolledigd met actrice Natali Broods, Frans regisseur Damien Manivel (Le parc, La nuit où j'ai nagé), Braziliaans-Nederlandse cineaste Maria Ramos, Duits componiste Dascha Dauenhauerdie voor haar muziek voor Berlin Alexanderplatz ook genomineerd is voor de Discovery Award op de World Soundtrack Awards 2020, en The Beasts of the Southern Wild-regisseur Benh Zeitlin. Zowel Benh Zeitlin als Damien Manivel stellen tijdens Film Fest Gent hun nieuwe film voor, respectievelijk Wendy en Les Enfants d'Isadora, buiten competitie.

Gasten op Film Fest Gent

De coronacrisis laat zich onvermijdelijk voelen in het aantal gasten dat fysiek zal kunnen aanwezig zijn tijdens het komende festival. Toch slaagt Film Fest Gent erin om grote namen naar Gent te halen. Op kop staat Viggo Mortensen, die halverwege het festival zijn regiedebuut Falling komt voorstellen, waarvoor hij overigens ook de muziek componeerde en het script schreef. Ook verwelkomt het festival de Franse actrice en regisseur Maïwenn, die haar autobiografische portret ADN presenteert in competitie. Ook Brusselaar Jérémie Renier - die acteert in L'ennemi én Slalom - en Daan Stuyventekenen present. Die laatste dankzij zijn hoofdrol in Éden van de Hongaarse regisseur Ágnes Kocsis. Anuna De Wever zal aanwezig zijn bij de première van I Am Greta. De centrale muziekgasten zijn dit jaar de Frans-Libanese componist Gabriel Yared en de Franse Alexandre Desplat, bekend van zijn samenwerkingen met onder meer Wes Anderson.

Tweevoudige steun

Programmadirecteur Wim De Witte ziet deze hybride editie van Film Fest Gent ook als een steunbetuiging aan de meewerkende bioscopen Kinepolis, Studio Skoop en Sphinx. Daar komt dit jaar nog de Miry Concertzaal bij. Ze vervangt de tijdelijk gesloten KASKcinema.
De steun is tweevoudig: het festival garandeert enerzijds de zaalhuur aan de bioscopen, en geeft films de kick-off die ze nodig hebben bij een daaropvolgende release in de bioscoop. En op de tweede plaats komt het initiatief 'Enchanté' samen met vzw Enchanté, met wie het festival het principe van een uitgesteld cinematicket concreet maakt: wie een ticket koopt voor een festivalbezoek, heeft de kans om een vrije bijdrage te doen opdat kansarmen later van een cinemabezoek kunnen genieten.

Vertrouwen terugwinnen

Met deze coronaproof editie hoopt het festivalteam, ondanks de moeilijke tijden waarin we vertoeven, het vertrouwen van het filmpubliek terug te winnen. Coronaregels worden rigoureus geïmplementeerd en we vragen aan iedereen om zich aan de regels te houden. “In principe gaat Film Fest Gent op dit ogenblik niet over het maximum van tweehonderd toeschouwers per zaal”, zegt algemeen directeur Marijke Vandebuerie. “Veiligheid voor iedereen - onze gasten, onze bezoekers en onze medewerkers en vrijwilligers - gaat voorop. Wie geen bioscoopticket kan bemachtigen, kan op een digitaal platform een unieke selectie uit ons aanbod bekijken, aangevuld met Q&A’s met de makers”

Internationale Competitie

Met L’ennemi van Stephan Streker opent een film van eigen bodem opnieuw de internationale competitie. De film is geïnspireerd op een waargebeurd verhaal. Is de Louis Durieux in de film schuldig of onschuldig? Niemand weet het, pitcht, Stephan Streker. Hijzelf waarschijnlijk ook niet. L’ennemi, met een ijzersterke Jérémie Renier in de hoofdrol en een fameuze bijrol voor Sam Louwyck, behoort tot de strafste landelijke producties van het jaar.

Nog meer in Vlaanderen bekend volk in Éden van de Hongaarse Ágnes Kocsis want Daan Stuyvenspeelt een hoofdrol in haar mooi ogende ecologische sciencefictionfilm met het spectaculairste eindshot van het jaar. Kocsis gebruikt ook de muziek van Daan.

Aan variatie verder geen gebrek in deze competitie. Van de diepgravende, waanzinnig mooi gefotografeerde Vitalina Varela van Pedro Costa over de frisse verteltrant van Stories from the Chestnut Woods van Gregor Božič tot de Turkse actuele Ghosts van Azra Deniz Okyay, de ontdekking van de recente Critic’s Week in Venetië.

Voor het eerst sinds lang staat met Petite fille van Sébastien Lifshitz opnieuw een documentaire in de internationale competitie. Een ontroerende, observerende film over de achtjarige Sasha die zich een meisje voelt en er samen met haar moeder alles aan doet om zo naar school te gaan. “Little Girl, Big documentary”, titelde The Hollywood Reporter na de visie in Berlijn.

Gender en diversiteit

Dat Film Fest Gent niet ongevoelig is voor de genderproblematiek blijkt vooreerst al uit het campagnebeeld van deze 47ste editie. Het gaat om een intrigerend dubbelportret van filmicoon Romy Schneider en Duits acteur August Diehl.

Daarnaast hanteert FFG, zonder blind te zijn voor de huidige discrepantie, het door Fien Troch in De Standaard bedachtzaam verwoordde principe “het feit dat je vrouw of man bent, mag geen kwaliteitslabel zijn voor wat je doet” bij de filmkeuzes. Het levert dit jaar bij de competitiefilms haast een ex-aequo op. Van de vijftien regisseurs zijn er acht man en zeven vrouw.

Dat het festival die verhoudingen nog niet haalt in alle secties, is ook een reden waarom het de soms grondig verstoorde verhoudingen uitgebreid aan bod laat komen tijdens de aan die problematiek gewijde Industry Day op 16 oktober, waarop onder meer de mensen van WIFTM (Women in Film, Television & Media), Wanda Collective en Represent, die allen ijveren voor een diversere Vlaamse filmwereld, het debat zullen openbreken.

Diversiteit is eveneens een onderwerp tijdens een van de panels voor het filmmuziekberoep tijdens de WSA Industry Days (22 oktober tot en met 24 oktober) en het festival verwelkomt voor de Composer Talk componiste Nainita Desai die komt vertellen hoe ze muziek componeert voor documentaires als het op het festival vertoonde For Sama en voor The Reason I Jump.

Blijvend aandacht voor korte film

Er komt een tweede editie van de International Short Film Competition met drie verschillende programma’s waarin telkens opnieuw een Vlaamse kortfilm zit. Zoals Howling van Laura Van Haecke, Mosaic van Imge Özbilge en Sine Özbilge en Mia van Christina Vandekerckhove die na verschillende bekroonde en op het festival vertoonde documentaires als Rabot overstapt op fictie.

De rest van de selectie komt volgens kortfilmprogrammator Michiel Philippaerts vooral uit Europa maar er waren ook inzendingen uit China en Taiwan. “Van de thematiek in de kortfilms word je niet direct vrolijk”, aldus Philippaerts, “want naast de onvermijdelijke komedie steekt er veel woede en/of verdriet in de korte films. Jongere filmmakers lijken ook wat verloren te lopen in de wereld. Maar of dat nieuw is?”

De jury voor de kortfilmcompetitie bestaat uit muzikant en regisseur Baloji, regisseur Eliza Petkova uit Duitsland en Dorian Jespers, die vorig jaar met Sun Dog in Gent een eervolle vermelding kreeg in de studentenkortfilmcompetitie en een Tiger Award won in Rotterdam. De selectie voor de nieuwe studentenkortfilmcompetitie wordt dezer dagen afgerond omdat door corona de filmscholen de deadlines verlegden.

Focus op Duitsland

Nergens raken heden en verleden elkaar zo sterk als bij de Focus op filmland Duitsland. Voor filmliefhebbers zijn Rainer Werner Fassbinder, Werner Herzog, Margaretha von Trotta, Wim Wenders, Volker Schlöndorff namen als klokken. Ze waren bezeten door het medium film en gebruikten het meer dan eens om kritiek te spuien op de Duitse maatschappij. Denk maar aan Deutschland bleiche Mutter, Deutschland im Herbst, Die bleierne Zeit, Die Blechtrommel en andere. Ze staan netjes gerangschikt onder de noemer Classics in het programma.

Een tegenreactie tegenover deze Autoren, lag voor de hand. De val van de Muur zette zowat alles op zijn kop en voor velen was het Duitse verleden ook voltooid verleden tijd. Iedereen had de handen vol met de nieuwe maatschappelijke veranderingen. De Neuer Deutsche Film zag het levenslicht en rondom de Berlijnse Filmacademie klitten afgestudeerden samen. De Berliner Schule was geboren. Van hen brak vooral Christian Petzold, wiens jongste film Undine op het festival te zien zal zijn, internationaal door. Ook geeft het festival het forum aan Ich war zuhause, aber… van Angela Schanelec. Zij krijgen het gezelschap van onder meer kortfilmjurylid Eliza Petkova die haar Ein Fisch, der auf dem Rücken Schwimmt voorstelt. In Enfant Terrible verfilmt Oskar Roehler niet het leven van Robbe De Hert maar dat van Werner Rainer Fassbinder. En Julia Von Heinz presenteert Und morgen die ganze Welt, die in Venetië mee de competitie sierde. Toekomstperspectief is deze sectie niet vreemd.

Nieuwe secties: MASTERS en NEW VOICES

In de nieuwe secties Masters en New Voices gaat het grosso modo om gevestigde waarden tegenover interessante nieuwlichters. Tot de eerstgenoemden behoren kleppers als Sergei Loznitza met State Funeral, een documentaire over de begrafenis van Stalin. Rithy Panh verbreekt zijn Cambodjaanse landsgrenzen in Irradiés en Abel Ferrara is zijn eigenste zelf in Siberia met Willem Dafoe in de hoofdrol. Er is ook plaats voor Julie Taymors The Glorias. De jongste films van Tsai Ming-Liang en Hong Sang-soo behoeven geen krans. Cristi Puiu vergt heel wat van de kijker in Malmkrog maar zijn statisch verslag van een bijeenkomst van over oorlog en moraal discussiërende burgers fascineert op de duur.

De toon van de New Voices is minder streng. Soms zelfs luchtig zoals in Here We Are van Nir Bergmanmaar daarom niet minder ernstig. Zie maar naar de moeder-dochterrelatie in Asia van Ruthy Pribar. Hallucinant van toon is Welcome to Chechnya: Inside the Russian Republic’s Deadly War on Gays van David France. Een niet te missen documentaire over een organisatie die bedreigde homo’s - niet bedreigde zijn er eigenlijk niet – het land probeert uit te smokkelen. Noteer ook met stip Walden van Bojena Horackova over jongeren in Litouwen die er in de jaren tachtig van droomden om in het buitenland te gaan studeren. Er blijft veel onuitgesproken in deze film maar de stijl is welsprekend.

Samenwerkingen

Zoals al in het begin van de coronacrisis gemeld, is Film Fest Gent gastheer voor het wereldfilmfestival MOOOV dat in het voorjaar alleen digitaal kon plaatsvinden. Uit een aanbod van vijftien films koos Gent er zeven. Daaronder de ontroerende documentaire For Sama waarin het hoofdpersonage Waad al-Kateab verslag uitbrengt over de vernietiging van Aleppo. Zij vindt intussen de liefde en wordt moeder van Sama. Andere films komen uit Iran, Brazilië, Zuid-Korea, Argentinië en Soedan. Een van de meest originele is Incitement van Yaron Zilberman omdat de regisseur als het ware in het hoofd kruipt van de man die premier Yitzhak Rabin heeft vermoord. Daarbij mengt hij documentairebeelden van de moordaanslag met fictiebeelden.

Met Courtisane deelt FFG een voorliefde voor de experimentele arthouse. Beiden hebben samengewerkt om de Portugese cultregisseur Pedro Costa naar Gent te halen waar hij zijn jongste film Vitalina Varela komt voorstellen en een masterclass komt geven. Pedro Costa behoort volgens Christopher Small van het Britse filmtijdschrift ‘Sight and Sound’ tot de drie beste regisseurs ter wereld. Ook Kelly Reichardt stond op het verlanglijstje van beide festivals en van haar wordt in competitie First Cow vertoond. Een originele en uitstekende film die in Berlijn ieders favoriet was voor de Gouden Beer maar die eer aan Mohammad Rasoulof moest laten. Een politiek juryoordeel? Kom zelf vergelijken.

Met Art Cinema OFFoff zijn de handen in elkaar geslagen om Damien Manivels Les Enfants d'Isadorate vertonen. 

FFG werkt opnieuw samen met de UGent en met prof. Daniel Biltereyst die een congres over filmcensuur organiseert op 16 en 17 oktober. Hij onderzocht de decennialange werking van de filmkeuringscommissie en ontdekte een schat aan weggeknipte scènes, beelden, en fragmenten. CINEMATEK bundelde ze, Film Fest Gent vertoont ze.

Met de jeugdfilmorganisatie JEF maakt FFG zijn 47ste editie ook kidsproof. De Kidsproof familiedag op zondag 18 oktober vormt het hoogtepunt van een Kidsproof parcours met een fantasierijk programma van vijf kleurrijke films. Hallo wereld! is voor de allerkleinsten, Psychobitch een coming-of-ageverhaal en Op de vlucht is een oorlogsthriller, of het charmante Zussen.

Film Fest Gent x Kunstencentrum Vooruit

Film Fest Gent en Kunstencentrum Vooruit slaan voor de derde keer de handen in elkaar voor VIDEODROOM, dat staat voor een originele en experimentele kruisbestuiving tussen muziek en beeld. Dit jaar krijgen klassiekers als Solaris en Koyaanisqatsi een muzikale make-over. Die van The Shiningwordt nog spectaculairder want met de film van Stanley Kubrick wordt er opnieuw een Ghost-parcours uitgestippeld. Als bezoeker word je alleen op pad gestuurd doorheen het Vooruit-gebouw, omgetoverd tot het Overlook Hotel en zo zal je minder bekende kantjes van de Vooruit ontdekken. Voel je dus voor een keer Jack Nicholson als je in de balzaal plaatsneemt aan de iconische bar uit de film.

20 jaar World Soundtrack Awards

Last but not least. De door de World Soundtrack Academy uitgereikte World Soundtrack Awards bestaan twintig jaar. Wegens de omstandigheden wordt dat op 24 oktober hoofdzakelijk digitaal en via livestreaming gevierd. Maar er is wel opnieuw een album dat bij deze feesteditie gewijd is aan alle voorbije winnaars van de World Soundtrack Film Composer of the Year Award. Onder hen: Gabriel Yared, John Williams, Carter Burwell, Mychael Danna, Alexandre Desplat, Michael Giacchino, met als orgelpunt een door John Williams gearrangeerde collage van 23 verschillende filmthema’s.

Brussels Philharmonic en Vlaams Radiokoor voeren uit, FFG-muziekdirecteur, maestro Dirk Brossédirigeert.

Tijdens de uitreiking is Alexandre Desplat de centrale gast en ontvangt Gabriel Yared de Lifetime Achievement Award. Aan de WSA zijn zoals gebruikelijk Industry Days gekoppeld. Tijdens die dagen krijgen studenten en jonge professionals de kans om in dialoog te gaan met de gevestigde waarden. Naast de al eerder vermelde Composer Talk met Nainita Desai zijn er nog panel talks en masterclasses met Alfonso G. Aguilar, Dascha Dauenhauer, Hannes De Maeyer en Gabriel Yared. Deze laatste zal in een gesprek met curator Martine Huvenne tijdens het Film Music Seminar inzicht geven in zijn methodiek en zijn artistieke praktijk.

Belgian Cinema Today

Wie in dit summier overzicht verwijzingen naar films voor en over de LGBTQ+ gemeenschap, naar de Explore Zone, het Plus Parcours, On the Edge heeft gemist, kunnen we geruststellen. Ze bestaan nog allemaal. Net zoals het parcours Belgian Cinema Today. Sommige Vlaamse films zijn door corona niet tijdig klaar geraakt voor het festival. Wel klaar zijn Familie, de verfilming van Milo Rau van het gelijknamige en geruchtmakende toneelstuk van Filip Peeters en zijn gezin. De Griet Op De Beeck-verfilming Kom hier dat ik u kus werd door een Nederlands duo verfilmd maar wordt sterk vertolkt door een Vlaamse cast. En met Je ne suis pas un héros brengen drie documentairemakers, Pablo Crutzen Diaz, Stijn Deconinck & Robin Smit ons met de voeten op de grond en in de actualiteit. Drie weken na het uitbreken van de corona-epidemie wilden ze niet werkloos blijven maar trokken ze met hun camera naar het Erasmusziekenhuis in Brussel. Ook deze diepmenselijke documentaire krijgt van ons een streepje voor.